20 Eki Bruksizm (Diş Sıkma ve Gıcırdatma ) Tedavisi
Bruksizm, alt dişlerin işlevsel olmayan bir şekilde üst dişlere sürtünmesidir.
Günlük kullanımda veya halk arasında yaygın olarak “diş gıcırdatma” olarak adlandırılmaktadır.Bruksizm (diş gıcırdatma,diş sıkma)) genellikle uyku esnasında oluşan veya kendinizi gergin hissettiğiniz anlarda güçlü çene hareketlerinin neden olduğu çeneleri sıkma, dişleri gıcırdatma olayıdır.
Toplumumuzda sık rastlanır. Genellikle bu alışkanlığa sahip bireyler bundan habersizdir.Bazen bir diş hekimi randevusu sırasında dişlerindeki karakteristik mine tabakası aşınmaları ve diş eti çekilmelerinin fark edilmesiyle,bazen de hastaların şiddetli baş ağrıları,çene eklemi ağrıları,kaynağı tam çözülemeyen diş ağrıları araştırılırken kişide var olduğu tespit edilir.
Bruksizmin belirtileri ve oluşturduğu hasarlar şöyle sıralanabilir:
Dişlerin çiğneyici yüzünde oluşan aşınmalar,aşınmış,düzleşmiş veya yontulmuş diş uçları,aşınmış diş mineleri.Dişlerin birbirleri ile sürtünmesi sonucunda oluşan aşınma tüm dişleri kapsayabildiği gibi özellikle ön dişlerde daha etkili olduğu saptanmıştır.Buna bağlı olarak kesici dişlerin kesici kenarında kırık oluşumu ve yanağın iç tarafında görülen beyaz fibröz çizgi ile dilde belirgin diş izleri görülebilir.
Dişlerde ve dolgularda kırılma: Dişleri sıkma ve gıcırdatma sonucunda ön dişlerin köşelerinde arka dişlerin çıkıntılı kısımlarında mikro çatlaklar oluşur. Röntgen ile saptanamayan bu çatlaklar zamanla büyüyerek dişlerin ve dolguların kırılmasına neden olur.
Dişlerde aşırı hassasiyet(artan duyarlılık): Genellikle soğuğa karşı hassasiyet gelişir.Dişe gelen sıkma kuvvetleri yüzünden hem diş etinin geriye çekilmesi (ve genellikle bununla birlikte oluşan dişin boynunda diş eti hizasında oluşan çentik şeklindeki aşınmalar) sebebiyle, hem de diş minelerinin aşınıp incelmesi nedeniyle dişlerde özellikle soğuk uyaranlara karşı hassasiyet gelişir.
Dişlerde sallanma ve aralanma: Yıllar süren gıcırdatma sonucu dişler gevşeyerek sallanmaya başlar. Aşırı basınç dişleri saran kemik desteğinin kaybolmasına neden olur. Bu durumu kompanse etmek için dişlerin kökleri hizasında ekstra kemik çıkıntıları gelişir.
Yanaklarda iritasyon: Özellikle dişleri birbirlerine temas ettikleri kapanış çizgisi hizasında, yanağın iç kısmında çizgi ya da kabartı şeklinde fibröz bir oluşum meydana gelir. Bu oluşum nedeni ile sıklıkla “yanak ısırma” olayı ile karşılaşılır.
Baş ağrısı(özellikle sabahları oluşan): Aşırı aktif çalışan çiğneyici kasların yorgunluğuna bağlı gelişen ağrı zaman zaman baş ağrısı şeklinde kendini gösterir.Bazen migren ağrısıyla karıştırılabilir.
Çene ekleminde ağrı(TMEde) oluşan ağrı : Çene eklemine aşırı yüklenilme nedeni ile eklemde ağrı, çıtırtı ve kenetlenme olabilmektedir.Hasta ağzını açıp kapatırken çenesi kaydırmak zorunda hisseder,bazen ağız açmada ciddi kısıtlanmalar gelişebilir.
Kronik yüz ağrısı
Çene kası kasılmasıyla oluşan kulak ağrısı
Kaslarda sertleşme
BRUKSİZMİN SEBEPLERİ
Psikolojik faktörler bruksizme daha sıklıkla neden olabilmektedir.Kişinin kişilik yapısı da oldukça önem içerir. Bunlar:
Anksiyete, stres veya gerginlik
Bastırılmış kızgınlık ve hayal kırıklığı, hassasiyet
Agresif, aceleci, titiz, rekabetçi veya hiperaktif kişilik tipi olarak sıralanabilir.
TEDAVİ
Bruksizmin tedavisinde
Gece plakları
Tens uygulamaları
Kas gevşeticiler
Psikoterapi
Hiperaktif çalışan kasa Botoks enjeksiyonu
yöntemlerinden faydalanılmaktadır.