11 Eki Protetik Tedavi
Halk arasında kaplama(sabit) veya takma diş (hareketli) olarak adlandırılan protezler çeşitli nedenlerle kaybedilmiş , gelişimsel olarak hiç olmayan dişlerin yerine ya da estetik bozuklukların giderilmesi için, kişinin estetik, psiko sosyal gelişimi, konuşma, çiğneme fonksiyonlarını gerçekleştirebilmesi için yapılan yapay dişlerdir. Ağız içindeki çürükler, dişlerde aşırı harabiyete neden olmuş ve dişlerin dolgu yapılamayacak duruma gelmesine sebep olmuşsa sağlam ana dişi kurtarmak adına porselen kaplama yapılarak dişi koruma altına almak başlıca uygulamalardan biridir.
Protez uygulamalarındaki amaç kişinin yüzü ile uyumlu, doğala en yakın çiğneme ve konuşma işlevini yerine getirebilecek yapay dişler yapmaktır. Porselen kaplamalar herhangi bir nedenden dolayı dişini yada dişlerini kaybetmiş kişilere, kırık, renkleşmiş ya da şekli gelişimsel olarak bozuk dişlerde, ortodontik tedaviyle dişlerini düzeltmek istemeyenlere ve 18 yaşından büyük herkese porselen kaplama yapılabilir.
Metal destekli porselen kaplamalar
Metal destekli porselen kaplamalar adından da anlaşılabileceği gibi, yapım aşamasında porselenin altına metal alaşım konularak yapılırlar. Diş dokusuna uygun, gerekli dayanıklılığa sahip Krom-Kobalt ya da Krom-Nikel alaşım kullanılarak yapılan metal destekli kaplamalarda, metal üzerine yerleştirilen porselen ile yapılan kaplamalardır.
Zirkonyum destekli porselen
Zirkonyum destekli porselen kaplamalar, alt yapı olarak metal yerine beyaz renge sahip olan zirkonyum alaşım kullanılan protezlerdir. Estetik açıdan metal alt yapılı porselenlerden çok daha iyidir. Doğal diş görünümüne çok yakındır. Işığı içinde kırarak yansıtması dişin gerçekmiş gibi görünmesine sebep olur buda estetiği olumlu etkiler. İnsan vücudu ile %100 uyumlu olduğundan alerjik reaksiyon göstermez.
Full porselen kaplamalar
Güçlendirilmiş sıkıştırılmış porselenden yapılırlar. Adından anlaşıldığı gibi alt yapıda metal ya da herhangi bir başka madde kullanılmamaktadır. Diğer porselen kaplamalara oranla daha yüksek maliyete sahip olan full porselen kaplamalar doğal diş en yakın estetik görünüme sahiptir.
Laminate Kaplama (Laminat Vener)
laminate kaplamalar yaprak porselen de denilen estetik sorunları olan ön dişlerde, porselenden hazırlanan tabakanın dişlerin ön yüzlerine yapıştırılması ile yapılan estetik bir uygulamadır. Porselenden yapılan bu kaplamalar ince, yarı geçirgen bir tabakadır. Mevcut bir diş üzerine mükemmel bir uyum ve hassasiyetle hazırlanıp yerleştirilirler. Diş yüzeyinden çok ince bir tabaka kaldırıldığı için dişe zarar verme düzeyi minimumdur. Çok ince olmaları ve metal içermemeleri sebebi ile estetik olarak çok başarılıdır. Ortodonti tedavisi olmak istemeyen basit çapraşıklık vakalarında, ön bölge dişlerinde hastanın kırık yada diasteması ( iki diş arası açıklık ) olması durumunda, ön bölge dişlerinde renklenme olan kişilerde uygulanması mümkündür. Laminate kaplamanın uzun ömürlü olması için ağız bakımına çok dikkat edilmelidir. Sert gıdaların ısırılması ve tırnak yeme gibi alışkanlıklardan vazgeçilmesi laminate kaplamaların ömrünü uzatıcaktır.
Porselen kuron –köprü (kaplamalar) yapım aşamaları
Hasta tedaviye başlamaya karar verdiği anda
-Hastaya geçici diş yapımı için ağız ve diş yapısının ölçüsü alınır.
-Porselen kaplama yapılacak dişler üzerine kaplama yerleştirilebilmesi için kesilerek uygun şekle getirilir.
-Alınan ölçü protez laboratuarına gönderilerek, prova için alt yapı beklenir.
-Alt yapı ile ilgili provalar (diş eti uyumu, yükseklik kontrolü) yapılır. Hastanın teni ve yüzü ile uyumlu diş renk seçimi de yapıldıktan sonra son prova gerçekleştirilir.
– İstenilen sonuç elde edildiğinde simantasyon denilen yapıştırma işlemi yapılarak süreç tamamlanır.
-Bu anlattığımız süreç yaklaşık 10 günlük bir zamanı kapsamaktadır.
Porselen kaplamaların ömrü ne kadardır?
Porselen kaplamaların hastanın ağız bakımına ve kullanımına bağlı olarak ömrünü uzatmak daha uzun süre kullanmak mümkündür. Yapılan porselen kaplamalar yaklaşık 10 yıl kadar sorunsuz olarak kullanılabilmektedir.
Eskimiş yıpranmış ve diş eti uyumu bozulmuş porselen kaplamalar ağız kokusuna, diş eti çekilmesine ve bu rahatsızlığın sonucunda diş kayıplarına sebep olabilir. Bu nedenle sık sık hekim tarafından protezlerin kontrolünün yapılması, eskimiş protezlerin yenilenmesi gerekmektedir. Protez bakımları düzenli olarak yapılmazsa, ağız kokusu, diş eti rahatsızlıkları, çürük, protez üzerinde leke, ağızda enfeksiyon gibi bir çok rahatsızlıkla karşılaşılabilir.
Sabit protez bakımı için günde en az iki kere dişlerin fırçalanması, gargara, ara yüz fırçası ve diş ipi kullanımı gerekmektedir.
Hareketli protezler ve bakımı
Hareketli protezler halk arasında takmalı çıkarmalı yada damak olarak adlandırılan, hastanın tamamen dişlerinin olmaması yada birkaç diş varlığında kullanılan yapay dişleridir.
Protez bakımında her yemekten sonra, protezinizi suda yıkayarak yiyecek artıklarının uzaklaştırılması gerekmektedir. Belli öğünlerden sonra, özellikle yatmadan önce, protezinizin düzenli olarak fırçalanması, fırçalama işleminde su ve çeşitli diş macunları ya da protez bakım ürünlerinin kullanılması, protezin iç kısmı, dış kısmı olmak üzere bütün yüzeylerinin temizlenmesi ve zaman zaman özel protez sıvılarında bekletilmesiyle uzun süre sağlıklı bir şekilde protezinizi kullanabilirsiniz. Protezi temiz tutmanın en etkin yolu, günlük fırçalama ile birlikte haftada bir kaç kez de protez temizleyici sıvılarda bekletmektir.